Waterstof+heeft+potentie+in+glastuinbouw
Nieuws
© Han Reindsen

Waterstof heeft potentie in glastuinbouw

Zowel het kabinet als de Europese Commissie ziet de potentie van waterstof in de glastuinbouw. Dit brandbare gas wordt gezien als belangrijke optie om de energietransitie in de glastuinbouw te realiseren. Toch is de overstap niet een-twee-drie gemaakt.

Glastuinbouw Nederland en de Topsector Tuinbouw en Uitgangsmaterialen trekken samen op in het creëren van een impuls voor het gebruik van waterstof in de glastuinbouw. In regio's en clusters zijn kansrijke ideeën verzameld en staan pilots in de startblokken.

'Om waterstof rendabel te maken en de transitie te versnellen, moeten we telers inspireren. We moeten laten zien dat er een businesscase is. Samen maken we een blauwdruk voor het gebruik van waterstof in de tuinbouw. Als we opschaling kunnen creëren, daalt de kostprijs vanzelf', zegt Anneke van de Kamp van de Topsector Tuinbouw en Uitgangsmaterialen.

Coalitieakkoord

De kansen van waterstof zijn ook politiek Den Haag binnengedrongen. In het coalitieakkoord staat dat de glastuinbouw potentie heeft om koploper te zijn in energiezuinige en circulaire productie van hoogwaardige producten. Tegelijkertijd stelt het kabinet dat de sector nog te veel leunt op aardgas. Waterstof wordt, naast geothermie, biomassa, restwarmte en elektrificatie, genoemd als oplossing.

Vooral voor tuinbouwclusters waar geothermie of restwarmte niet mogelijk is, kan waterstof interessant zijn

Anneke van de Kamp, Topsector Tuinbouw en Uitgangsmaterialen

'Vooral voor tuinbouwclusters waar geothermie of restwarmte niet mogelijk is, kan waterstof interessant zijn. Denk aan gebieden in Noord-Limburg', stelt Van de Kamp.

Waterstofbank

Ook op Europees niveau wordt de potentie van waterstof gezien. Half september meldde voorzitter Ursula von der Leyen van de Europese Commissie dat er een waterstofbank komt. Het bedrag in die bank bedraagt 3 miljard euro. Dat is een mooie stap, vindt Van de Kamp. 'Deze bank maakt de levensvatbaarheid van waterstof in de tuinbouw groter. Waterstof moet immers op grotere schaal worden ontwikkeld dan louter in Nederland.'

De komende jaren wil elke sector verduurzamen. Daarmee neemt de druk op waterstof toe. 'Er zijn zoveel initiatieven afhankelijk van waterstof. De kans op een tekort is groot. Het is goed dat ze dat in Brussel ook beseffen.' Hoewel de omschakeling naar waterstof in de praktijk meer dan 3 miljard euro zal kosten, vindt Van de Kamp wel dat dit aantoont dat de intenties goed zijn.

Ambitieus

Maar de doelstelling om in 2030 al zo'n 10 miljoen ton duurzame waterstof in de Europese Unie te produceren, vindt Van de Kamp wat ambitieus. 'Als we de helft daarvan in praktijk kunnen brengen, kunnen we al tevreden zijn. Hoe dan ook zal deze ambitie schaalvergroting teweegbrengen en dat is wat we nodig hebben om de kostprijs omlaag te brengen.'

Het wordt volgens Van de Kamp een uitdaging om vraag en aanbod goed op elkaar af te stemmen. Er is een flinke infrastructuur nodig om waterstof bij de afnemer te krijgen. Het vergunningproces moet ook worden aangepast. 'Dat vergt een goede coördinatie. Een individuele teler kan dat niet organiseren. Daarom is het belangrijk dat dit soort projecten, net als bij aardwarmte, in samenwerking met publiek-private partijen en onderzoeksinstanties wordt opgepakt.'

Technologie

Belangrijk is verder om de bestaande kennis over en technologie voor waterstoftoepassingen naar de sector te halen, stelt Van de Kamp. 'Ondernemers kunnen elkaar inspireren en laten zien wat mogelijk is. Als Glastuinbouw Nederland en Topsector Tuinbouw en Uitgangsmaterialen spelen we hier ook een rol in.'

Het is niet zo dat er nog niets bekend is over het gebruik van waterstof, benadrukt Van de Kamp. 'We doen er al jaren onderzoek naar. De technologie voor productie en toepassing is er grotendeels al. De urgentie is nu alleen groter dan jaren terug.'

Vergunningenproces

Iets waar nog wel veel onduidelijkheid over is, is het vergunningenproces. Maar de verwachting is wel dat dit, net zoals bij aardwarmte, een ingewikkeld proces is. 'Een van de speerpunten de komende jaren is om meer duidelijkheid te krijgen over dit proces. Dat hebben ondernemers nodig om een goede overweging te maken of ze wel of niet die stap willen en kunnen zetten', zegt Van de Kamp.

Waterstof zal ook niet voor iedere glastuinder de perfecte oplossing zijn. 'De glastuinbouw heeft de luxe dat er veel keuzes zijn voor verduurzaming. Die keuzes zullen regionaal verschillend zijn. In bepaalde gebieden is geothermie of toepassing van restwarmte misschien een betere oplossing', licht Van de Kamp toe.

Mix van energiebronnen

Maar wat volgens Van de Kamp wel zeker is, is dat waterstof een goede aanvulling is op de hele energiemix. 'De toekomst ligt volgens ons ook echt in een mix van energiebronnen. Maar dan moet de overheid nu wel randvoorwaarden scheppen hiervoor.'

Als de overheid dat kan doen, kunnen er volgens Van de Kamp over vijf jaar verschillende projecten in de startblokken staan. 'We hopen dat we tegen die tijd ook een slimme integratie hebben van warmte, CO2, elektriciteit en water en dat er grote stappen zijn gemaakt in de infrastructuur voor het gebruik van waterstof. Als dat lukt, dan hebben we het bewijs in handen dat waterstof daadwerkelijk een goede businesscase is.'

Aantal waterstofprojecten in Nederland groeit
Het aantal waterstofprojecten in Nederland is het afgelopen jaar met ruim 25 procent gestegen. Dat bleek deze zomer uit een rapport van TKI Nieuw Gas, onderdeel van de Topsector Energie. Het aantal waterstofprojecten in Nederland komt medio 2022 uit op 165. Dat waren er 130 in 2021 en 99 in 2019. Afgelopen zomer meldde het kabinet daarnaast 1,3 miljard euro extra uit te trekken voor waterstofprojecten. Bedrijven die deel uitmaken van de tweede golf van het IPCEI-waterstoftraject, konden in september hun definitieve plannen aanleveren om in aanmerking te komen voor de subsidie. Voor deze tweede golf ondernemers is 785 miljoen euro beschikbaar, verspreid over de jaren 2023 tot en met 2026. Voor de derde golf bedrijven is 600 miljoen euro beschikbaar, verspreid over de jaren 2023 tot en met 2027. De subsidieregeling voor die derde golf wordt later dit jaar gepubliceerd.

© 2020 Smartfarming.nl is een uitgave van AgriPers bv.