Twee+telers+doen+mee+aan+precisie%2Dirrigatieproject+aardappelen
Nieuws
© Haijo Dodde

Twee telers doen mee aan precisie-irrigatieproject aardappelen

De Brabantse akkerbouwers Jos van Sambeeck en Peer van Beers werken met Lamb Weston/Meijer samen in precisie-irrigatieproject. Ze beregenen hun fritesaardappelen met sprinklers.

Beregenen van aardappelen met sprinklers op 16 bij 16 meter leverde akkerbouwer Jos van Sambeeck uit het Brabantse Reusel vorig jaar een meeropbrengst op van 8 ton per hectare. Voor de akkerbouwer was dat voldoende om het experiment uit te breiden.

In echt droge jaren beregent Van Sambeeck zijn fritesaardappelen soms wel acht keer per seizoen. Per regenbeurt geeft hij dan 25 millimeter water. Voor zijn grote areaal en vele percelen beschikt de akkerbouwer op het bedrijf dat hij samen met zijn vrouw en zoon runt, over zeventien regenhaspels.

Intensief

'Beregenen is intensief werk. Vaak moet je bij nacht en ontij de haspels verplaatsen en ik ben lang niet altijd tevreden over het eindresultaat', stelt de akkerbouwer.

In plaats van 25 millimeter in één keer geven we via de sprinklers 5 millimeter, afhankelijk van de verdamping en het beschikbare bodemvocht

Jos van Sambeeck, akkerbouwer in Reusel

Zowel Van Sambeeck als zijn collega Peer van Beers uit Vessem teelt fritesaardappelen op droogtegevoelige zandgronden in de Brabantse Kempen. Ze zoeken al langer naar alternatieven voor de grote beregeningskanonnen.

Van Beers heeft ervaring opgedaan met peilgestuurde drainage. Van Sambeeck testte enkele jaren met wisselende successen de mogelijkheden van druppelirrigatie in fritesaardappelen. Hij ondervond vooral problemen met verstoppingen vanwege het hoge ijzergehalte van het gebruikte bronwater.

Innovaties

Vanaf vorig seizoen draaien Van Beers en Van Sambeeck mee in het project 'Precisie-irrigatie in fritesaardappelen'. Zij doen dat met hun afnemer Lamb Weston/Meijer. Het project krijgt financiële steun vanuit het Landbouw Innovatiefonds Brabant. Dit fonds stimuleert innovaties die bijdragen aan een duurzame landbouw in Noord-Brabant.

Jos van Sambeeck test dit jaar de precisie-irrigatie in een perceel Ivory Russet.
Jos van Sambeeck test dit jaar de precisie-irrigatie in een perceel Ivory Russet. © Haijo Dodde

In het kader van het project testte Van Sambeeck vorig jaar het beregenen met sprinklers op 1,5 hectare aardappelen. Op het perceel heeft hij toen direct na het poten en aanaarden tussen de ruggen om de 16 meter pvc-buizen aangelegd en op de buizen om de 16 meter de sprinklers gemonteerd op standpijpen van 75 centimeter.

'Met die hoogte hebben we genoeg marge voor onze spuitboom', zegt Van Sambeeck. De pvc-buizen worden kort voor de oogst weer weggehaald.

Hoopgevende resultaten

De resultaten van de eerste test na de droogte in 2020 zijn hoopgevend. Omgerekend oogstte Van Sambeeck 58 ton per hectare op het deel van het perceel met de sprinklers. Bij de haspelberegening was dit 50 ton. De meeropbrengst van 8 ton zat volgens de akkerbouwer vooral in de grovere knollen.

'Verder merkten we aan de opbrengstmeter op de rooier dat we ook aan de perceelranden meer tonnen rooiden dan normaal. Dat is de meerwaarde van de betere verdeling van de watergift met de kleinere sproeiers en ook de kantsproeiers.'

Kantsproeiers zorgen voor een betere verdeling van de watergift aan de perceelsranden.
Kantsproeiers zorgen voor een betere verdeling van de watergift aan de perceelsranden. © Haijo Dodde

Van Sambeeck heeft dit jaar sprinklerberegening aangelegd op een perceel van 6 hectare met Ivory Russet. Van Beers voert zijn eerste test met sprinklers uit op een perceel van 4,2 hectare.

Metingen en analyses

Agronoom Geert-Jan van Roessel van Lamb Weston/Meijer begeleidt het project op beide bedrijven en monitort regelmatig de gewassen en voert metingen uit aan gewas en bodem. Na de oogst worden de opbrengsten en de kwaliteit van de aardappelen geanalyseerd. Bij een bezoek aan het bedrijf van Van Sambeeck bekijkt hij samen met hem de situatie op het testperceel.

Geert-Jan van Roessel (links) en Jos van Sambeeck controleren de stabiliteit van een standpijp met sprinkler.
Geert-Jan van Roessel (links) en Jos van Sambeeck controleren de stabiliteit van een standpijp met sprinkler. © Haijo Dodde

Van Sambeeck noemt het perceel dicht bij een woongebied wat incourant wat betreft afmetingen met gerende hoeken en langwerpige stroken. Niet echt ideaal voor het beregenen met een kanon, ook vanwege de mogelijke geluidsoverlast en de kans op overwaaien van water op de openbare weg.

Bodemvochtsensoren

Voor aansturing van de sprinklers is het perceel opgedeeld in zeven secties, die afzonderlijk kunnen worden aangezet. Dit kan op afstand via een app op de telefoon. Het beregenen gebeurt in principe op basis van bodemvochtsensoren. Het water komt uit een 30 meter diepe put en wordt met een elektrische pomp aangezogen.

Dit seizoen is de noodzaak om te beregenen minder dan de voorgaande jaren. Van Sambeeck heeft slechts enkele keren de sprinklers laten draaien tot dusver.

'Het voordeel is dat we in perioden van langdurige droogte elke dag water kunnen geven. In plaats van 25 millimeter in één keer geven we via de sprinklers 5 millimeter, afhankelijk van de verdamping en het beschikbare bodemvocht. Het gewas groeit daardoor gelijkmatiger en is minder gevoelig voor stress door de regelmatige verkoeling.'

Efficiëntievoordeel

Van Roessel wijst erop dat vorig jaar is aangetoond dat deze methode van precisieberegening ervoor zorgt dat per kilo eindproduct 10 procent minder water wordt gebruikt. 'Dat efficiëntievoordeel geldt ook voor mineralen. Verder is door de gelijkmatige groei de kans op doorwas veel kleiner.'

De komende jaren wil Van Sambeeck het areaal dat hij beregent met sprinklers uitbreiden. Hij denkt aan het aanleggen van vaste installaties op enkele percelen. Dan kan hij ook zijn uien en eventueel suikerbieten op deze manier irrigeren.

Van Beers heeft volgens Van Roessel vergelijkbare plannen. 'Volgend jaar sluiten we dit project af. Het is goed om te horen dat beide aardappeltelers zo enthousiast zijn en willen investeren in deze nieuwe ontwikkeling. Als fritesfabrikant streven we naar verregaande en duurzame teeltoptimalisatie en daarvoor zijn we afhankelijk van de inzet van innovatieve telers.'

'Kosten zijn lager dan laten beregenen door loonwerker'
Aan de exacte kosten van het beregenen met sprinklers moet Geert-Jan van Roessel van Lamb Weston/Meijer nog rekenen, zegt hij. Akkerbouwer Jos van Sambeeck verwacht weinig verschil met haspelberegening. 'De investering in pvc-buizen, veertig sproeiers en de elektrische pomp bedragen 4.500 euro per hectare. Met de arbeid komen we op jaarkosten van 1.000 euro per hectare. Dat is goedkoper dan een loonwerker regelmatig laten komen voor de beregening.' Van Sambeeck erkent dat het aanleggen en weghalen van de pvc-buizen direct na het poten en kort voor de oogst behoorlijk arbeidsintensief is. Maar dat wordt volgens hem ruimschoots gecompenseerd met de rust die de beregening vervolgens geeft in het groeiseizoen. Hij besteedt nu nog wel veel tijd aan het controleren van de sproeiers op storingen. 'We zoeken nog naar methoden om dat te automatiseren met bijvoorbeeld satellietbeelden en meerdere vochtsensoren in het veld.'

© 2020 Smartfarming.nl is een uitgave van AgriPers bv.