Spuitrobot+terug+van+weggeweest+in+de+varkenshouderij
Nieuws
© Bron: Varkens Archief

Spuitrobot terug van weggeweest in de varkenshouderij

De techniek van de huidige spuitrobots in de varkenshouderij is sterk verbeterd. Het apparaat is daarom na een decennia terug van weggeweest. Door schaalvergroting en arbeidskrapte is er meer animo voor. 'Het blijft toch een natte rotklus die ook wat betreft gezondheid zijn tol eist', weet verkoper Henk van Dingenen van MS Schippers.

Vanaf ongeveer vijftien jaar geleden werd een handvol robots geïntroduceerd met vooral Scandinavische roots. Zo is er de Deense fabrikant Nilfisk-Alto die het bedrijf Skiold over nam en vanaf 2009 de Multi Cleaner maakte. Het Zweedse bedrijf Ramstra Robotics produceerde de Clever Cleaner, die werd verkocht door MS Schippers uit het Brabantse Hapert. Ook in Nederland werd een spuitrobot gebouwd: de Robby.

Stegehuis Technische Installaties in het Overijsselse Borne levert deze niet meer. De robots van toen kregen weinig voet aan de grond om meerdere redenen. 'Er was in die tijd nog genoeg personeel dat het werk wel wilde doen', stelt Van Dingenen. 'Ook waren de robots toen nog niet zo snel en goed.' MS Schippers stopte er daarom negen jaar geleden mee.

Werk leuk houden

Inmiddels is de situatie geheel anders. De varkensbedrijven zijn groter geworden en personeel is veel moeilijker te krijgen. 'Buitenlanders kunnen in andere sectoren meer verdienen met leuker werk. Schoonmaken is een rotklus in vuil en mist, ook wat betreft belasting, trillingen, geluid en risico op oogschade en stof. Je wilt het werk leuk houden om te voorkomen dat personeel weggaat', zegt Van Dingenen.

Varkensbedrijven zijn groter en personeel is moeilijker te krijgen

Henk van Dingenen, verkoper MS Schippers

Met een robot wordt de afdeling naar Nederlandse maatstaven voor 80 tot 90 procent schoongespoten en hoeft er dus alleen nog even gereinigd of ontsmet te worden. 'Biggenstallen en kraamhokken met het vele hekwerk worden vaak tot 90 procent schoongemaakt en de diepere en vuilere vleesvarkenshokken tot 80 procent. Toch ben je in plaats van zes uur spuiten, nu in een uur of drie kwartier klaar.'

De spuitrobots kosten bijna 40.000 euro. Leasen is niet gebruikelijk en een tweedehandsmarkt is er amper.
De spuitrobots kosten bijna 40.000 euro. Leasen is niet gebruikelijk en een tweedehandsmarkt is er amper. © Wdea Holland

Belangrijk is dat de robots ook een enorme verbeteringsslag hebben gemaakt. Ramstra is inmiddels overgenomen door het Zweedse en beursgenoteerde Envirologic. 'Dat bedrijf is er echt achter gaan staan en heeft de robot zeker 35 tot 40 procent sneller gemaakt', geeft hij aan. MS Schippers startte in 2019 dan ook opnieuw met de verkoop van deze spuitrobot, die nu Evo Cleaner heet.

Verspreid over Nederland, België en Duitsland heeft MS Schippers er nu in twee jaar al 45 verkocht, terwijl het in die eerste periode er acht jaar over deed om vijftig robots te verkopen. 'Als de prijzen voor varkensvlees wat beter waren geweest, hadden dat er al veel meer kunnen zijn. In eerste instantie is er dikwijls nog wat wantrouwen door de eerste generatie robots. Maar als klanten de ervaringen met nieuwe robots horen, draaien ze vaak bij.'

De Evo Cleaner is vooral sneller geworden door betere software en snellere motoren. De arm beweegt nu veel minder houterig, maar vloeiender en sneller. Ook kan hij nu rijden en spuiten tegelijk. Dat komt omdat de zes elektromotoren beter op elkaar zijn afgestemd en de achterliggende software beter functioneert. Van elke type afdeling moet de robot via een joystick een paar hokken worden voorgedaan welke bewegingen te maken. Daarna is het een kwestie van dat programma afspelen.

Bij stalbouw is het handig rekening te houden met een spuitrobot. Het voerpad moet ruim genoeg zijn.
Bij stalbouw is het handig rekening te houden met een spuitrobot. Het voerpad moet ruim genoeg zijn. © The Schippers Group

Veel programma's worden geïnstrueerd door Schippers zelf. De robot heeft een accu voor twintig uur arbeid en een 50 meter waterslang die automatisch op- en afrolt. Wel is er een externe hogedrukspuit van de varkenshouder zelf nodig. Het voerpad moet minimaal 63 centimeter breed zijn, zodat er aan beide zijden van de robot 1 centimeter ruimte over is om te rijden.

Navigatie

Markerhouders met daarin een verplaatsbare magneet op de wand helpen de robot bij zijn navigatie. Met een timer is de robot 's nachts te starten, zodat hij aan het begin van ochtend een afdeling schoon heeft. De spuitlans kan met zijn roterende kop, bij een druk van 160 tot 210 bar en een opbrengst van 15 tot 18 liter water per minuut, 6 meter ver spuiten en alles goed schoon krijgen. Met een punt-of vlakstraal komt hij nog wat verder.

'Hogere debieten van 25 liter per minuut, zoals in Duitsland veel wordt gedaan, is echt niet nodig', weet Van Dingenen. Bij nieuwbouw of renovatie van een vleesvarkens of kraamstal is het goed om daarmee rekening te houden. 'Verder is onze eigen service verbeterd, waarbij we meer storingen op locatie kunnen oplossen. We kunnen door de software nu ook online meekijken.'

De Deense Pro Cleaner van Washpower wordt verkocht door Weda Holland. Deze is niet te programmeren maar spuit in vast ritme met twee lansen.
De Deense Pro Cleaner van Washpower wordt verkocht door Weda Holland. Deze is niet te programmeren maar spuit in vast ritme met twee lansen. © Weda Holland

Naast MS Schippers zijn de concurrenten van toen niet meer actief in Nederland of gestopt. Daarvoor in de plaats kwam slechts één nieuwe, wederom uit Denemarken: de Procleaner van Washpower. Weda Holland in het Brabantse Veghel is de leverancier hiervan. Ook deze robot kost 30 tot 35.000 euro, maar kan niet worden geprogrammeerd. Met twee spuitlansen spuit hij dan ook niet gericht, maar beweegt in een vast ritme van boven naar beneden over vloer en de achterwand.

Bedrijfszekerheid

De Evo Cleaner is van rvs met een kunststofkap. De Pro Cleaner is gegalvaniseerd, meldt Weda Holland-verkoper Bastiaan Peters. Technisch houden beide merken het zo simpel mogelijk. 'Bedrijfszekerheid is belangrijker dan kwetsbare techniek. Iedereen kan de Pro Cleaner bedienen, ook buitenlands personeel. Daar heb je meer aan.'

Aanschaf spuitrobot financieel snel aantrekkelijk
'De spuitrobot van 39.000 euro is typisch een investering die van de lopende rekening betaald moet worden, anders koopt men die niet. Leasen is niet gebruikelijk', ervaart Bastiaan Peters van Weda Holland. Doordat de nieuwste robots nog maar kort op de markt zijn en de oudere minder goed werkten, is er nog geen bruisende tweedehandsmarkt. Wel worden er mondjesmaat gebruikte demomodellen verkocht en incidenteel een oude robot gereviseerd. De terugverdientijd hangt helemaal af van het aantal uren dat jaarlijks gespoten wordt. Bij zes uur spuiten in de week tegen een tarief van 25 euro per uur, zou je met 8.000 euro per jaar na vijf jaar op een break-evenpunt zitten. 'Ik hoef dit rekensommetje bijna nergens te maken. De meeste kopers vinden dit ondergeschikt aan het arbeidsgemak', weet Henk van Dingenen. Technisch schrijven de meeste robots op tien jaar af. Schippers rekent met onderhoudskosten van 1,50 euro per draaiuur.

© 2020 Smartfarming.nl is een uitgave van AgriPers bv.