Duurzame oplossing voedselvraagstuk kent meerdere wegen

Waar deze richtingen vaak lijnrecht tegenover elkaar staan, wil het platform benadrukken dat ze hetzelfde doel hebben: de wereld van voldoende gezond en duurzaam voedsel voorzien, zonder de grenzen van de aarde te overschrijden.

Een van de initiatiefnemers is de Federatie Vruchtgroenteorganisaties (FVO), dat bestaat uit vijf Nederlandse telersverenigingen voor glasgroente: Growers United, Harvest House, Oxin Growers, The Greenery en ZON fruit & vegetables. In 2014 hebben zij de handen ineen geslagen om samen hun 'license to operate' in de toekomst vast te houden.

Gemeenschappelijk belang

De organisatie richt zich op het gemeenschappelijke belang van de glasgroentesector en de coöperaties werken samen aan onderwerpen waarop ze elkaar niet beconcurreren. Dat heeft geleid tot verschillende doelstellingen, zoals in 2040 klimaatneutraal telen, het terugbrengen van het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen en het bevorderen van biodiversiteit en waterkwaliteit.

Drie jaar geleden liet de FVO een reputatieonderzoek uitvoeren. Daaruit bleek dat hun inspanningen voor een duurzamere voedselproductie onvoldoende bekend waren. Tijdens de zoektocht naar manieren om hun perspectief op een positieve manier uit te dragen, stuitte algemeen directeur Jelte van Kammen van Harvest House op de essaybundel Ecomodernisme: het nieuwe denken over groen en groei.

Op zijn initiatief ging de top van de FVO in 2020 naar een bijeenkomst over het boek. Medeschrijver, publicist en microbioloog Hidde Boersma was een van de sprekers.

Voorstander van hightech

Boersma is voorstander van een hightech tuinbouw met een zo hoog mogelijke opbrengst op een beperkt aantal hectares. ‘Ik vond het geweldig drie FVO-directeuren te zien in die zaal met Amsterdammers. Wat zij in de tuinbouw bereikt hebben met de productie van zoveel mogelijk kwalitatief goed voedsel met zo weinig mogelijk grondbeslag, vind ik fascinerend’, zegt Boersma.

Het was de aanzet tot een intensievere samenwerking, die leidde tot de campagne Kom uit de Kas!. Boersma maakte voor de FVO zes animaties rond de thema’s klimaatvriendelijk, samen met de natuur, techniek die verwondert, goed, leuk en veilig werk, gezonde groente en duurzaam verpakken.

Film: Paved Paradise

Samen met filmmaker Karsten de Vreugd maakte Boersma in 2022 de film Paved Paradise. Daarin tonen zij aan dat een overgang naar uitsluitend biologische landbouw de biodiversiteit niet verbetert. In een gesprek met Joris Lohman, die zich vanuit de Slow Food-beweging en Food Hub inzet voor een eerlijk voedselsysteem met extensieve landbouw, merkte Boersma dat ze ondanks verschillende inzichten veel overeenkomsten hadden.

De FVO steunde de wens van het tweetal om niet alleen hun eigen aanpak, maar ook die van anderen om duurzaam voedsel te produceren actief te delen met de politiek, ngo’s en media. Dat resulteerde in het najaar van 2022 in het platform Stop the Food Fight.

Podcast: Eten is Weten

Hieruit zijn onder andere de podcast Eten is Weten en de film The Future of Food voortgekomen. In deze laatste gaan Boersma als ‘tovenaar’(die tovert met technologie) en Lohman als ‘profeet’ (die een ecologische toekomst predikt) de strijd aan over wat een duurzaam voedselsysteem is. Dit naar analogie van het boek The wizard and the prophet van Charles C. Mann.

Samen met de glasgroentesector gaat het duo verder in gesprek met opiniemakers, politiek en andere stakeholders en doen ze mee aan debatten op plekken waar de tuinbouw zich zelden laat zien. Daarnaast zoeken ze politici op om te praten over voedselzekerheid, ook in relatie tot de meest duurzame productie.

‘Wat ik echt mooi vind, is dat de FVO - in het normale leven toch redelijk behoudende coöperatiemensen - het aangedurfd heeft om het roer van deze aanpak uit handen te geven aan Boersma en Lohman’, zegt Kees de Kat, sinds dit najaar algemeen directeur van telerscoöperatie Growers United. Voorheen was hij in die rol ruim twaalf jaar actief bij coöperatie FruitMasters, die ruim 400 Nederlandse fruittelers van teelt tot aanschaf door de consument begeleidt in de afzet van fruit in binnen- en buitenland.

Logische plek voor hightech en bio

‘We hopen met elkaar tot een mooi evenwicht te komen met een logische plek voor hightech voedingstuinbouw én biologische productie. Beide zijn een antwoord op het voedselvraagstuk. Het is ook goed dat we als glastuinbouw vaker ons verhaal richting de toekomst te vertellen’, zegt De Kat.

Begin november hebben de FVO-bestuurders hun piketpalen geslagen om de komende drie jaar hun license to produce te waarborgen. Daarnaast willen ze dat binnen en buiten de keten de glasgroenteteelt steeds meer wordt gewaardeerd als een koploper op weg naar een duurzaam voedselsysteem.

De Kat: ‘Wij willen dat zoveel mogelijk mensen weten dat ieder stuk lekkere en gezonde glasgroente bijdraagt aan een duurzaam voedselsysteem en een gezonde samenleving.’