Met data sturen op behoefte van planten

'Het wordt steeds belangrijker om te sturen op de behoeften van de plant. Data maken dat mogelijk', stelt Van Klink. 'Zo kunnen tuinders aan de hand van data zien op welk moment ze de plant het beste water kunnen geven. Je weet immers wanneer de plant actief is. Dit verkleint de foutmarge.'

Dennis Steentjes van Growficient vergelijkt substraat met een black box. 'Substraat bevat veel informatie die je met het blote oog niet kunt zien. Met digitalisering wordt het mogelijk meer inzicht te krijgen in wat er in het substraat gebeurt, bijvoorbeeld hoe de wortel reageert op de watergift. Op basis van die gegevens kun je als teler een irrigatiestrategie ontwikkelen die beter aansluit op de behoefte van de plant, en dus uiteindelijk zorgt voor een beter wortelgestel, sterker gewas en hogere opbrengst.'

Steeds meer vraag

De vraag naar gedigitaliseerd irrigatiemanagement groeit met de dag. Dat is volgens Van Klink niet vreemd. 'Het afgelopen jaar zijn in de paprikateelt veel problemen geweest, ook met irrigatie. Deels komt dit door gewijzigde energiestrategieën. Telers hebben jaren hetzelfde gedaan. Dat kan nu niet meer.'

De meeste vraag komt vanuit de jongere generatie tuinders, maar ook bij de meer ervaren teler groeit de interesse. 'Elke teler wil meer inzicht, of het nu gaat om inzicht in substraat, bladtemperatuur of fotosynthese. Hoe meer inzicht, hoe meer controle en dus hoe gemakkelijker beslissingen worden genomen', zegt Steentje.

Sensoren

Een eerste stap in digitalisering van het irrigatiemanagement is weten wat je precies wilt meten en waar je op wilt sturen. 'Formuleer een concrete vraag of laat je hierin adviseren. Dat helpt in de zoektocht naar de juiste sensoren.'

Volgens Van Klink is het aanbod namelijk enorm. 'Daardoor zien ondernemers soms door de bomen het bos niet meer. Hoe meer soorten sensoren je in de kas hebt, hoe ingewikkelder het wordt om inzicht te houden.' Hij adviseert om alleen die sensoren aan te schaffen die nodig zijn om antwoord te krijgen op de geformuleerde vraag.

Strategie aanscherpen

Steentjes voegt daaraan toe dat de manier waarop de data worden weergegeven ook belangrijk is. 'Kijk kritisch naar de visualisatiemogelijkheden. Zichtbare data geven houvast. Door naar duidelijke trends in je grafieken te kijken, kun je sneller afwijkingen constateren en daarmee de strategie aanscherpen.'

Dat bijsturen vraagt van tuinders om de absolute waarden wat meer los te laten. 'Als je in de grafiek afwijkingen ziet, moet je daarop durven inspelen. Een gedigitaliseerd irrigatiemanagement vraagt om een open mind', zegt Steentjes. 'Je moet in sommige gevallen, bijvoorbeeld na de overgang naar een ander substraat, de gangbare normen en vooroordelen die je eventueel hebt, los weten te laten.'

Bandbreedtes

Onderzoek van Delphy Improvement Centre ondersteunt hierin, onder andere door uit te zoeken hoe sensoren het beste gebruikt kunnen worden en wat de optimale en maximale bandbreedtes zijn. 'Als teler hoef je niet in één keer het roer volledig om te gooien', stelt Van Klink.

Een gedigitaliseerd irrigatiemanagement zorgt ervoor dat tuinders proactief kunnen ondernemen. 'Niet naderhand bijsturen, maar vooraf keuzes maken. Van telers hoor ik dat het zekerheid en een vorm van veiligheid creëert. Dit omdat ze bijvoorbeeld een sensor op afstand kunnen bedienen en daardoor op elk moment kunnen inspelen op onverwachte omstandigheden', besluit Steentjes.