Innoveren in duurzame productie is nodig in glastuinbouw
De glastuinbouw staat aan de vooravond van de 'green transformation'. 'Er komt een verlegging van de focus op eisen van de markt naar eisen van de maatschappij. Dat betekent meer innoveren in duurzame en groene productie ter versteviging van het maatschappelijk draagvlak', zegt tuinbouwsectorexpert Peter Ravensbergen van Wageningen Economic Research.
Ravensbergen sprak onlangs op de kennisdag van de belangenvereniging voor producenten van groene gewasbeschermingsproducten Artemis. 'Ik denk dat waar jullie je mee bezighouden, zaken zijn die we in de glastuinbouw toepassen, maar waar meer mogelijkheden liggen dan wat we nu weten en doen', zei hij tegen de aanwezige producenten, onderzoekers en adviseurs.
De Nederlandse glastuinbouw staat er goed voor, vindt de tuinbouwsectorexpert. 'De sector blijft nationaal en in toenemende mate ook internationaal belangrijk. Er zit vet op de botten, waardoor telers kunnen investeren in de verduurzaming van het productieproces.' Hij pleit voor een goede balans tussen technologie, biologie en mens.
Residuvrij telen
'Digitalisering, automatisering en kunstmatige intelligentie zijn gamechangers. Anderzijds moet de sector nog meer inzetten op hernieuwbare energie en circulair of volledig residuvrij telen', legt Ravensbergen uit. 'Zeker ondernemers met grotere bedrijven voelen de maatschappelijke druk om residuvrije producten te telen. Op kleinere bedrijven hebben ze daar vaak meer moeite mee.'
Digitalisering, automatisering en kunstmatige intelligentie zijn gamechangers
Uit cijfers van Wageningen Economic Research en het Centraal Bureau voor de Statistiek blijkt dat de schaalvergroting per bedrijf toeneemt. Het aantal glastuinbouwbedrijven neemt sinds 2000 hard af. 'Vooral grotere doen het economisch goed en kunnen meer investeren in verduurzaming', zegt de tuinbouwsectorexpert.
Warmtekrachtkoppelingen
Deze glastuinbouwbedrijven hebben vaak warmtekrachtkoppelingen en kunnen volgens Ravensbergen stroom terugleveren aan het net en zo energiekosten compenseren. Daarnaast stijgt het gemiddelde inkomen sinds 2010 behoorlijk. De spreiding daarin neemt zowel aan de bovenkant als aan de onderkant toe.
Het heeft vooral gevolgen voor glastuinbouwbedrijven die onder het gemiddelde zitten, zegt de tuinbouwsectorexpert. 'Sinds 2010 stopt jaarlijks zo'n 5 procent van de bedrijven. Wellicht neemt dat percentage de komende jaren toe zonder dat het areaal kleiner wordt. Ik verwacht wel dat de kasoppervlakte nagenoeg gelijk blijft.'
Jaarrond produceren
Groei van de Nederlandse productie vindt vooral plaats in Midden-Europa en Noord-Afrika, zegt Ravensbergen. 'Nederlandse bedrijven kunnen daardoor jaarrond producten aanbieden.'
De tuinbouwsectorexpert verwacht ook dat buitenlandse ondernemers en investeerders Nederlandse bedrijven overnemen. 'Dat komt door de internationale belangstelling voor glastuinbouw. Er is meer vraag naar hoogwaardige verse groenten en fruit. Bedrijven gaan steeds meer in een internationaal tuinbouwcluster verticaal in de keten samenwerken.'
